Ογδόντα χρόνια συμπληρώθηκαν πρόσφατα από την ίδρυση της θρυλικής αντιστασιακής οργάνωσης νεολαίας ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων). Η ΕΠΟΝ υπήρξε το μεγάλο και ισχυρό ποτάμι στο οποίο κατέληξαν και ενώθηκαν όλες σχεδόν οι τοπικές αντιστασιακές οργανώσεις νεολαίας, τόνισε μιλώντας στις ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ του Radio Me η ιστορικός Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Δρ σύγχρονης ιστορίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και συγγραφέας της μελέτης “Η ενηλικίωση μιας γενιάς – Νέοι και νέες στην Κατοχή και την Αντίσταση” (εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας”).
Με το αντιστασιακό πνεύμα να πηγάζει αυθόρμητα από τη μαχητική αυτοπεποίθηση του ελληνοϊταλικού πολέμου ήδη από τις πρώτες εβδομάδες της Κατοχής, οι νεανικές συλλογικότητες οδηγήθηκαν σταδιακά από την πολυδιάσπαση και την έντονη τοπικότητα στην πύκνωση και τη μαζικότητα, κορυφαία εκδήλωση της οποίας υπήρξε η ίδρυση της ΕΠΟΝ, μιας κινηματικής οργάνωσης που καταφέρνει να συνδυάσει την πολιτική πρωτοπορία με τη μαζική στράτευση.
Ταυτόχρονα, προηγούνται στην οργάνωση και τη δυναμική αντίσταση στο περιβάλλον της Αθήνας, οργανώσεις νέων με αστικό κοινωνικό και πολιτικό προσανατολισμό, με πρώτη χρονολογικά τη Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών, αλλά σημαντικότερη την θρυλική ΠΕΑΝ. Οι οργανώσεις αυτές, ωστόσο, δεν καταφέρνουν να φτάσουν ποτέ στο επίπεδο της μαζικότητας και από ένα σημείο και έπειτα μένουν σε ένα πλαίσιο δράσης χαμηλής έντασης ολιγομελών ομάδων.
Η σημαντική πρωτοπορία της ΕΠΟΝ δεν έγκειται στη μαζική και πανεθνική της διάσταση, αλλά στην ισότιμη ανάδειξη του γυναικείου παράγοντα από διοικητική και μαχητική άποψη, αλλά και στην βαθιά εδραιωμένη λειτουργία της πολιτιστικής παραγωγής στην πολιτική δράση. Με αυτούς τους τρόπους προιοικονομείται η εμφάνιση μιας δυναμικής γενιάς στις τέχνες και τα γράμματα τις ερχόμενες δεκαετίες.
Ακούστε όλα όσα αφηγήθηκε στις ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ του Radio Me η Οντέτ Βαρών-Βασάρ εδώ: