Σοβαρή κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, έπειτα από την επίθεση με drones κατά του Ισραήλ που ξεκίνησε το Ιράν αργά το βράδυ του Σαββάτου, ως απάντηση στην επιδρομή στο προξενείο της Τεχεράνης στη Δαμασκό, που προκάλεσε το θάνατο υψηλόβαθμων στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης.
Η επίθεση, με το όνομα «Αληθινή υπόσχεση» πραγματοποιήθηκε σε τρία «κύματα»: Με drones, με βαλλιστικούς πυραύλους αλλά και πυραύλους κρουζ. Επίσης, οι ιρανικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ έγιναν συνολικά από 4 σημεία: Εκτός από το Ιράν, και από θέσεις στον Λίβανο, το Ιράκ και την Υεμένη.
❗️[ 🇮🇱 ISRAËL | 🇮🇷 IRAN ]
🔸Interceptions en cours dans le ciel de Jérusalem (i24). pic.twitter.com/4ZuiDcktmV
— (Little) Think Tank (@L_ThinkTank) April 13, 2024
Η επίθεση θεωρείται λήξασα για την ώρα. Το Ισραήλ άνοιξε σήμερα τον εναέριο χώρο του στις 07:30 το πρωί (τοπική ώρα), όπως ανακοίνωσε η αρχή αεροδρομίων της χώρας. Ανακοινώθηκε επίσης, ότι οι πτήσεις από το Τελ Αβίβ αναμένεται ότι θα επηρεαστούν, ενώ οι επιβάτες που πρόκειται να ταξιδέχουν θα πρέπει να ελέγξουν τους χρόνους των πτήσεών τους.
Πλέον, τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στο ποια μορφή θα πάρει η απάντηση του Ισραήλ στην ολονύκτια επίθεση.
Το Ιράν εξαπέλυσε στη διάρκεια της νύχτας περισσότερα από 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, το 99% των οποίων καταρρίφθηκαν, ανακοίνωσε σήμερα ο ισραηλινός στρατός, προσθέτοντας ότι οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν πλήρως λειτουργικές και συζητούν τις επιλογές τους για τη συνέχεια.
WATCH: Direct impact from Iranian attack in Israel’s southern Negev pic.twitter.com/CYu64KZQXj
— i24NEWS English (@i24NEWS_EN) April 13, 2024
Σύμφωνα με δύο Ισραηλινούς αξιωματούχους που μίλησαν στους New York Times, το Ιράν εκτόξευσε περίπου 185 drones, 110 πυραύλους εδάφους-εδάφους και 36 πυραύλους κρουζ κατά του Ισραήλ.
Σε τηλεοπτική ενημέρωση των δημοσιογράφων, ο επικεφαλής στρατιωτικός εκπρόσωπος υποναύαρχος Ντάνιελ Χαγκάρι χαρακτήρισε «πολύ σοβαρές» τις ενέργειες του Ιράν και δήλωσε ότι «ωθούν την περιοχή προς την κλιμάκωση».
Αν και οι περισσότερες επιθέσεις ξεκίνησαν από το έδαφος του Ιράν, αρκετοί πύραυλοι και drones προήλθαν επίσης από τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη, σύμφωνα με την ανακοίνωση του αμερικανού υπουργού Άμυνας, Λόιντ Όστιν.
IDF: Μικρές ζημιές στις υποδομές της αεροπορικής βάσης Νεβατίμ
Οι αναφορές για τυχόν ζημιές στο εσωτερικό του Ισραήλ είναι μέχρι στιγμής ελάχιστες. Ισραηλινός στρατιωτικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι ένας “πολύ μικρός αριθμός” βαλλιστικών πυραύλων που διείσδυσαν στα σύνορα του Ισραήλ έπεσε στην αεροπορική βάση Νεβατίμ στο νότιο Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον Guardian, υπήρξαν “μικρές ζημιές σε υποδομές”. Ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι η βάση εξακολουθεί να λειτουργεί και δημοσίευσε βίντεο με την προσγείωση πολεμικού αεροσκάφους στον διάδρομο προσγείωσής της.
“Το Ιράν πίστευε ότι θα παρέλυε το έργο της αεροπορικής βάσης και θα έβλαπτε τις αεροπορικές μας δυνατότητες, αλλά απέτυχε, καθώς τα πολεμικά αεροσκάφη συνεχίζουν να προσγειώνονται και να απογειώνονται εντός της αεροπορικής βάσης και να αναχωρούν για αμυντικές και επιθετικές αποστολές, συμπεριλαμβανομένων των αεροσκαφών F-35 stealth” είπε. Νωρίτερα το βράδυ, οι IDF ανέφεραν αρκετούς τραυματισμούς στην αεροπορική βάση.
Σε δήλωση της αποστολής του Ιράν στον ΟΗΕ αναφέρεται ότι η επίθεση ήταν απάντηση σε ένα χτύπημα κατά ιρανικού διπλωματικού κτιρίου στη Δαμασκό την 1η Απριλίου και ότι “το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν”, ενώ ο αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ανακοίνωσε πως θα συγκαλέσει συνάντηση των ηγετών της G7 την Κυριακή, ενώ συγκλήθηκε και αναμένεται να συνεδριάσει εκτάκτως αργότερα εντός της ημέρας το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο Νετανιάχου υπόσχεται νίκη
Το Ισραήλ θα επιτύχει τη νίκη αφού απέκρουσε μια ομοβροντία ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων, δήλωσε σήμερα ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.
«Αναχαιτίσαμε, αποκρούσαμε, μαζί θα νικήσουμε», έγραψε ο Νετανιάχου σε σύντομη ανάρτησή του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X.
יירטנו. בלמנו.
יחד ננצח 🇮🇱— Benjamin Netanyahu – בנימין נתניהו (@netanyahu) April 14, 2024
Μπάιντεν: Συγκαλεί τη G7 – “Όχι” σε αντεπίθεση του Ισραήλ στο Ιράν
Ο Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωσε πως οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις είχαν συμβολή στην κατάρριψη «σχεδόν όλων» των drones και των πυραύλων που εξαπολύθηκαν το βράδυ του Σαββάτου προς Κυριακή από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ, προσθέτοντας πως επαναβεβαίωσε την «ακλόνητη» υποστήριξη των ΗΠΑ στον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής τους νωρίτερα, σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του στον Λευκό Οίκο.
Ο αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ακόμη πως θα συγκαλέσει σήμερα σύνοδο των ηγετών της G7, προκειμένου να υπάρξει «ενιαία διπλωματική αντίδραση» στην «αναίσχυντη» επίθεση του Ιράν.
Ο Τζο Μπάιντεν τόνισε κατά τη διάρκεια της συνδιάλεξής του με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι η κυβέρνησή του θα εναντιωθεί σε οποιαδήποτε αντεπίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, αναφέρει ο αμερικανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Axios επικαλούμενος πηγή του στον Λευκό Οίκο ενήμερη για όσα ειπώθηκαν μεταξύ του αμερικανού προέδρου και του ισραηλινού πρωθυπουργού.
Οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις κατέστρεψαν δεκάδες πυραύλους και τηλεκατευθυνόμενα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα που εξαπολύθηκαν από το Ιράν —καθώς και από το Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη— εναντίον του Ισραήλ το βράδυ της Κυριακής προς Σάββατο, ανακοίνωσε ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν.
Διεθνείς αντιδράσεις
Η άνευ προηγουμένου επίθεση την οποία εξαπέλυσε το Ιράν εναντίον του Ισραήλ το βράδυ του Σαββάτου προς Κυριακή, πυροδότησε την έντονη καταδίκη πολλών ηγετών και εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση. Ακολουθούν οι κυριότερες αντιδράσεις:
ΗΠΑ
«Η δέσμευσή μας στην ασφάλεια του Ισραήλ μπροστά στις απειλές του Ιράν και των ενεργούμενών του στην περιοχή είναι ακλόνητη», ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μέσω X, αναρτώντας φωτογραφικό στιγμιότυπο της έκτακτης συνεδρίασης της ομάδας του για ζητήματα εθνικής ασφαλείας η οποία συγκλήθηκε στον Λευκό Οίκο.
Αξιωματούχοι του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας δήλωσαν πως αμερικανικές δυνάμεις ανεπτυγμένες στην περιοχή κατέρριψαν «δεκάδες» drones που είχαν εξαπολυθεί από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ.
ΟΗΕ
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες καταδίκασε «σθεναρά» τη «σοβαρή κλιμάκωση» που αποτελεί η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ και κάλεσε «να τερματιστούν αμέσως οι εχθροπραξίες αυτές».
Πρόσθεσε πως είναι «βαθιά ανήσυχος για τον πολύ πραγματικό κίνδυνο καταστροφικής κλιμάκωσης σε περιφερειακή κλίμακα», σημειώνοντας πως «καλεί όλα τα μέρη να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείζονες στρατιωτικές συγκρούσεις σε πολλά μέτωπα στη Μέση Ανατολή».
Σαουδική Αραβία
Το υπουργείο Εξωτερικών του σουνιτικού βασιλείου απηύθυνε έκκληση σε «όλα τα μέρη να δείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και να προστατεύσουν την περιοχή και τους λαούς της από τους κινδύνους του πολέμου».
Εκφράζοντας την «ανησυχία» του Ριάντ για την «κλιμάκωση», κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να «αναλάβει τις ευθύνες του για την διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».
Αίγυπτος
Η διπλωματία του Καΐρου κάλεσε να επιδειχθεί «η μέγιστη αυτοσυγκράτηση», προσθέτοντας πως «βρίσκεται σε άμεση επαφή με όλα τα μέρη» προκειμένου να «περιοριστεί η κατάσταση», προειδοποιώντας εναντίον του «κινδύνου εξάπλωσης της σύρραξης στην περιοχή».
Βρετανία
Ο βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ καταδίκασε « με τον πλέον έντονο τρόπο την απερίσκεπτη επίθεση του ιρανικού καθεστώτος εναντίον του Ισραήλ», διαβεβαιώνοντας πως «το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να προασπίζει την ασφάλεια του Ισραήλ».
«Στο πλευρό των συμμάχων μας, εργαζόμαστε κατεπειγόντως για να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση για να αποτρέψουμε κλιμάκωση. Κανείς δεν θέλει να δει νέα αιματοχυσία», πρόσθεσε ο κ. Σούνακ, σύμφωνα με ανακοίνωση των υπηρεσιών του.
Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε εξάλλου πως ανέπτυξε βρετανικά πολεμικά αεροσκάφη για να συμβάλουν στην αναχαίτιση της ιρανικής επίθεσης «αν ήταν απαραίτητο».
ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση «καταδικάζει έντονα την απαράδεκτη ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ» τόνισε μέσω X ο ύπατος εκπρόσωπος της Τζουζέπ Μπορέλ, βλέποντας στην ενέργεια αυτή «άνευ προηγουμένου κλιμάκωση και σοβαρή απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια».
Γαλλία
Το Παρίσι καταδικάζει την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, που ανεβάζει σε νέο επίπεδο «τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες» της Τεχεράνης, ήταν η αντίδραση μέσω X του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Στεφάν Σεζουρνέ.
Αποφασίζοντας να προχωρήσει σε αυτή την «ενέργεια άνευ προηγουμένου» η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας «αναλαμβάνει τον κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης», σημείωσε προσθέτοντας πως η Γαλλία «επαναβεβαιώνει την προσήλωσή της στην ασφάλεια του Ισραήλ και το διαβεβαιώνει για την αλληλεγγύη της».
Γερμανία
«Η αεροπορική επιδρομή που εξαπέλυσε απόψε το Ιράν εναντίον ισραηλινού εδάφους είναι ανεύθυνη και αδικαιολόγητη», έκρινε μέσω X ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, προσθέτοντας πως η Τεχεράνη διακινδυνεύει «ανάφλεξη» της περιοχής. «Είμαστε στο πλευρό του Ισραήλ και θα συζητήσουμε τα περαιτέρω με τους συμμάχους μας», πρόσθεσε ο κ. Σολτς.
«Καταδικάζουμε με τον πλέον σθεναρό τρόπο την επίθεση, η οποία μπορεί να βυθίσει ολόκληρη την περιοχή στο χάος,», πλειοδότησε η υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ. Το Ιράν και οι σύμμαχοί του πρέπει να σταματήσουν «αμέσως» την επίθεση αυτή, πρόσθεσε η επικεφαλής της διπλωματίας της Γερμανίας, εκφράζοντας την «πλήρη αλληλεγγύη» του Βερολίνου στο Ισραήλ.
Ιταλία
Η Ρώμη παρακολουθεί «με προσοχή και ανησυχία» την κατάσταση, τόνισε μέσω X ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι. «Συνομίλησα με την πρόεδρο του (υπουργικού) συμβουλίου (σ.σ. την πρωθυπουργό Τζόρτζα Μελόνι ) και τον υπουργό Άμυνας (Γκουίντο Κροσέτο)» και η ιταλική κυβέρνηση «είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε σενάριο», πρόσθεσε ο επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας.
Καναδάς
«Ο Καναδάς καταδικάζει απερίφραστα» τις ιρανικές επιθέσεις, υπογράμμισε σε δελτίο Τύπου που έδωσαν στη δημοσιότητα οι υπηρεσίες του ο καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, εκφράζοντας την «αλληλεγγύη» του στο Ισραήλ. Η επίθεση, έκρινε, καταδεικνύει «για άλλη μια φορά την περιφρόνηση του Ιράν για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή».
Αργεντινή
Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι εξέφρασε την «αλληλεγγύη» και τη «δέσμευσή» του υπέρ του Ισραήλ.
ΚΥΣΕΑ: Συνεδριάζει εκτάκτως το απόγευμα- Δένδιας: Επιστρέφει νωρίτερα από ΗΠΑ
Στις 18:00 θα συνεδριάσει υπό τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ), με αφορμή την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ με drones και πυραύλους.
Στο μεταξύ, όπως έγινε γνωστό, επιστρέφει στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ και δε θα παραστεί στην παρέλαση στην 5η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης, για την επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας του 1821, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, λόγω των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
Ιράν: Το «μήνυμα» για τις ροές πετρελαίου
Η τιμή του αργού πετρελαίου αναμένεται θα σημειώσει άνοδο, όταν οι εμπορικές συναλλαγές επαναληφθούν, μολονότι η Τεχεράνη έχει διαμηνύσει ότι «η επίθεση κατά του Ισραήλ έχει ολοκληρωθεί».
Το βασικό ερώτημα είναι αν η σύγκρουση θα οδηγήσει στην διακοπή των ροών του αργού, από μια περιοχή που αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.
Το «μήνυμα» του Ιράν
Εάν επεκταθούν διακοπές στις μεταφορές μέσω αγωγών ή στα δρομολόγια των τάνκερς πέραν της Ερυθράς Θάλασσας που ήδη ελέγχονται από τους Χούθι, τότε οι τιμές του αργού θα αυξηθούν.
Τα βλέμματα στρέφονται στην εξέλιξη των ροών μέσω των Στενών του Ορμούζ, του στενού υδάτινου δρόμου στον Περσικό Κόλπο, ζωτικό αγωγό για τις μεταφορές του.
Τις ημέρες που προηγήθηκαν της επίθεσης της Τεχεράνης, υπήρξαν δύο αντικρουόμενες εξελίξεις.
Στην πρώτη, ο επικεφαλής των ναυτικών δυνάμεων του Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) δήλωσε ότι ενώ το Ιράν είχε τη δυνατότητα να διακόψει τη λειτουργία του στενού εν μέσω της αυξανόμενης έντασης με το Ισραήλ, επέλεξε να μην το κάνει.
Αλλά κατά τη δεύτερη, το IRGC κατέλαβε ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που συνδέεται με το Ισραήλ κοντά στην περιοχή και το κατεύθυνε προς τα ιρανικά χωρικά ύδατα.
Στο σύνολό τους, αυτές οι δύο κινήσεις υποδηλώνουν την επιθυμία να συνδυαστεί ένα μήνυμα αυτοσυγκράτησης μαζί με μια έντονη υπενθύμιση των δυνατοτήτων του Ιράν να παρεμβαίνει στη ναυσιπλοΐα.
Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ
Εξάλλου, μεταξύ των πολλών θεμάτων που θα απασχολήσουν τον Τζο Μπάιντεν θα είναι και η απόφαση για το αν η εξέλιξη των γεγονότων στη Μέση Ανατολή δικαιολογεί μια ακόμη απελευθέρωση αργού πετρελαίου από το Στρατηγικό Απόθεμα των ΗΠΑ.
Όταν οι τιμές της ενέργειας έκαναν άλμα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, ο Αμερικανός πρόεδρος διέταξε την – χωρίς προηγούμενο- απελευθέρωση 180 εκατομμυρίων βαρελιών.
Έκτοτε, η αμερικανική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει το έργο-μαμούθ της αναπλήρωσης του αποθέματος, αλλά η πρόοδος είναι αργή, ενώ μια πρόσφατη κίνηση για την αγορά ακόμη και 3 εκατομμυρίων βαρελιών εγκαταλείφθηκε εν μέσω υψηλών τιμών.
Σύμφωνα με τον τελευταίο επίσημο απολογισμό, το SPR περιείχε περίπου 364 εκατομμύρια βαρέλια.