[14 Απριλίου, 5:00πμ]
Ασφαλώς η ιρανική διακήρυξη πως «το λήγουμε εδώ» είναι αστεία, γιατί κανείς μονομερώς δεν μπορεί να λήξει οτιδήποτε, αλλ’ επιδιώκει να δείξει στα διεθνή ακροατήρια πως το Ιράν δεν επιθυμεί την κλιμάκωση, πως υποχρεώθηκε παρά τη θέλησή του σε ενέργειες κι αυτές μονάχα δίκαιης ανταπόδοσης σε πρότερη ισραηλινή πρόκληση [πλήγμα στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό], και πως εάν έρθει κλιμάκωση, γι’ αυτήν δεν θα ευθύνεται το ίδιο, διότι ιδού, το έληξε, και δεν θέλει περαιτέρω εμπλοκές—εάν βέβαια αποδεχθούμε πως η πρώτη αυτή φάση έληξε και δεν έπονται άλλες, είτε απ’ το Ιράν είτε απ’ τους proxies and allies του, διότι ασφαλώς αυτή η έριδα δεν θα λήξει ποτέ: εάν έληγε, τότε δεν θα είχε νόημα ύπαρξης και το καθεστώς στην Τεχεράνη, μήτε και η παρούσα κυβέρνηση στο Ισραήλ, ζουν, τροφοδοτούνται, κι εξακολουθούν να υπάρχουν επειδή εξακολουθεί η απειλή ή η προβολή της απειλής απ’ τον ορκισμένο εχθρό.
Δεν πάει έτσι. Επειδή περιμένει με βεβαιότητα ισραηλινή ανταπόδοση, επιχειρεί να διαδώσει το αφήγημα πως εγώ είμαι ο ενήλικος που γνωρίζει τα όρια και το μέτρο, κι έχω το δίκιο με το μέρος μου.
Από μιαν άποψη αυτή η ιρανική ανακοίνωση πως το λήγουμε εδώ είναι και η ίδια μια επίθεση, επίθεση στο επικοινωνιακό πεδίο, που προετοιμάζει την επόμενη φάση, εκείνη της εξακολούθησης της κρίσης.
Ιστορικά, δεν μπορεί κανείς να πιστέψει ειλικρινά πως το Ιράν είναι πρόθυμο να το λήξει εδώ, καθώς διακηρύσσει, γιατί υπάρχουν όρκοι και πρότερες υποσχέσεις για εξαφάνιση του Ισραήλ απ’ τον χάρτη.
Από τη Δύση θα περιμένουμε ρητορικές καταδίκες, και πιέσεις προς το Ισράηλ να μην ανταποδώσει, τώρα που τη γλίτωσε φτηνά, και να ευλογεί και την τύχη του: είναι η συμπεριφορά του ενδοτισμού, που παραγνωρίζει πως η πιο βλαβερή απόδειξη αδυναμίας είναι η επίδειξη της αδυναμίας.
Μέσα στο επικοινωνιακό κομμάτι των γεγονότων της νύχτας της 13ης προς 14η Απριλίου εγγράφονται δύο διαστάσεις εντελώς πρωτότυπες:
πρώτον, η προαναγγελία των εκτοξεύσεων ή η ταυτόχρονη με τις εκτοξεύσεις αναγγελία τους από τα ιρανικά ΜΜΕ, σαν να γίνονταν όλα με συμφωνημένη διαφάνεια προς το εσωτερικό και το εξωτερικό, κάτι ασυνήθιστο σε ειλικρινών προθέσεων στρατιωτικές επιχειρήσεις, διότι η αναγγελία και η αυτόβουλη διάδοση πληροφοριών αναιρεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού, παρέχει δε κρίσιμη και άφθονη πληροφόρηση στον εχθρό· εκτός εάν το επιλέγεις κάτι τέτοιο για να υπαινιχθείς πως δεν υπηρετείς πραγματικά κάποιον στρατιωτικό ΑΝΣΚ, αλλά το να δηλώσεις κάτι εμφατικά, και
δεύτερον, η επίθεση εκτελέστηκε με όπλα που οι περιορισμένες δυνατότητές τους έδωσαν άπλετα χρονικά περιθώρια επαρκέστατης ανταπόκρισης απ’ την ισραηλινή και συμμαχική αεράμυνα [ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, και Ιορδανία κατέρριψαν εκατοντάδες drones προτού φτάσουν στον ισραηλινό εναέριο χώρο], ώστε να εξασφαλιστεί πως δεν θα υπάρξουν απώλειες σε ζωές και υποδομές, κι έτσι το Ισραήλ δεν θα έχει αναντίρρητου κύρους επιχείρημα γι’ ανταπόδοση. Χαρακτηριστικά, η διαδοχική εκτόξευση πυρομαχικών που το καθένα τους κινείται με διαφορετικές ταχύτητες και θα είχαν διαφορετικούς χρόνους άφιξης στον ισραηλινό εναέριο χώρο φάνηκε ευθύς αμέσως πως αποσκοπούσε στο να συγχρονίσει την άφιξή τους περίπου στο ίδιο μισάωρο έπειτα από 3-4 ώρες, αλλά έτσι μέχρι να εκτοξευθούν τα τελευταία γνωρίζαμε απ’ τα πρώτα πως είχε εκδηλωθεί μια επίθεση, και το πότε αυτή θα έφτανε στο Ισραήλ.
Εδώ μια μικρή παρέκβαση: καί η Δύση κάνει κάτι παρόμοιο επικοινωνιακά την τελευταία διετία, να προαναγγέλλει σε εξωφρενικά αυτοβλαπτικό βαθμό κάθε της κίνηση στήριξης της Ουκρανίας, βδομάδες και μήνες προτού το υλοποιήσει, και κυρίως να διατυμπανίζει πως σε καμία περίπτωση δεν θα πράξει αυτό ή εκείνο ή το άλλο. Τέτοια δεν λέγονται, βασικά τίποτα δεν πρέπει να λέγεται παρ’ εκτός εάν συμβάλλει στην καταρράκωση του ηθικού του εχθρού, μα εμείς το έχουμε παρακάνει να περιγράφουμε επιμελώς τα όρια των δυνατοτήτων ή των βουλήσεών μας, εκεί που ο Ρώσος εισβολέας και κατακτητής κραυγάζει πως δεν έχει όρια, ή να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας ποιός θα το διαδώσει πιο πειστικά ή πιο απόλυτα απ’ τους άλλους πως δεν πρόκειται να πράξει αυτό ή εκείνο ή το άλλο υπό καμία συνθήκη ή ανάγκη.
Συνάμα, διαμορφώνεται η ερμηνεία πως όλο αυτό συνέβη εξίσου για τα μάτια του εσωτερικού ακροατηρίου του καθεστώτος του Ιράν, δηλαδή προς τον λαό της χώρας, διότι το καθεστώς έπρεπε κάποια στιγμή ν’ αντιδράσει, και δεν θα μπορούσε ν’ αναιρέσει τις ηχηρές υποσχέσεις του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ για εκδίκηση, έστω κι αν αυτή έτσι όπως εκδηλώθηκε εξαντλήθηκε στο συμβολικό επίπεδο.
Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί μετά τη φόνευση του Κάσεμ Σολεϊμανί το 2020, όταν το Ιράν είχε ενημερώσει τις ΗΠΑ για τον χρόνο, την έκταση, την ένταση, και τους στόχους της δικής του ανταπόδοσης, προκειμένου και οι ΗΠΑ με τη σειρά τους ν’ ανταποδώσουν μετρημένα και το πράγμα να λήξει εκεί.
Έτσι το Ιράν πλάθει την εικόνα πως απλά αντιδρά δίκαια κάθε φορά σ’ επιθέσεις, απειλές, ή προκλήσεις που δέχεται απέξω από ιμπεριαλιστές που δεν κοιτάνε τη δουλειά τους, και πως έστω κι όταν αντιδρά, παραμένει υπεύθυνη δύναμη, που αποφεύγει την κλιμάκωση, προτιμώντας την αναλογικότητα, κατά πώς την αντιλαμβάνεται το ίδιο το καθεστώς και οι Φρουροί της Επανάστασης.
Απ’ την έκταση και την οξύτητα που η προβολή της ιρανικής επιρροής έχει κατά καιρούς λάβει στην ευρύτερη ζώνη με την καμιά εικοσαριά στρατιωτικές ομάδες που δρουν απ’ την Υεμένη μέχρι τον Λίβανο, τη Συρία και το Ιράκ, γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει τίποτα αναλογικό στις ταραχοποιές συμπεριφορές της Τεχεράνης, που υπομονετικά παίζει το Long Game.
Δυο ενδιαφέρουσες διαστάσεις των νυχτερινών γεγονότων του Σαββάτου προς Κυριακή είναι αφενός πως πρόκειται για την πρώτη ανοιχτή ιρανική επίθεση προς το Ισραήλ που εκτοξεύθηκε από ιρανικό έδαφος κι όχι από εξωχώριους proxies, αφετέρου πως ο μεγάλος αριθμός των drones και πυραύλων εντυπωσιάζει.
Αλλ’ εντυπωσιάζει ποιόν; Θα έλεγα στο πρώτο σκαλοπάτι εντυπωσιάζει ή επιχειρεί να εντυπωσιάσει το εσωτερικό ακροατήριο, διότι το εξωτερικό είχε επαρκή χρόνο να προετοιμαστεί, φαίνεται δε να γνώριζε με ακρίβεια και τους στόχους των πυρομαχικών, ενώ πρακτικά ο μεγάλος αριθμός των πυρομαχικών δεν ανατρέπει καταρχήν την μεθοδολογία που περιέγραψα ανωτέρω, ότι μέσα από συγκεκριμένες τακτικές επιτρέπεται να προβληθεί πως απώτερος σκοπός είναι η αποφυγή της κλιμάκωσης και των ατέρμονων αλληλοανταποδόσεων.
Με άλλα λόγια, ο μεγάλος αριθμός των drones και των πυραύλων εφόσον εκτοξεύθηκε με τρόπο που αναίρεσε το στοιχείο του αιφνιδιασμού και δεν στόχευσε μη στρατιωτικούς στόχους δεν αναιρεί την αρχή λειτουργίας πίσω από τέτοιες χειρονομίες του καθεστώτος.
Θυμίζει μάλιστα την πρόσφατη αμερικανική αντίδραση αντιποίνων του Φεβρουαρίου μετά το θανατηφόρο πλήγμα στην αμερικανική βάση στην Ιορδανία, όταν καί το Πεντάγωνο και ο Λευκός Οίκος είχε για πολλές ημέρες με σειρά ανακοινώσεων προαναγγείλει πως όλο ερχόταν και ερχόταν και ερχόταν μια επιχείρηση, επιτρέποντας έτσι στους Ιρανούς ν’ αποσύρουν προσωπικό και υλικό πολέμου απ’ τις βάσεις των proxies τους σε Ιράκ και Συρία.
Όπως η αμερικάνικη απάντηση στο πλήγμα στην Ιορδανία, έτσι και η από ημερών τηλεγραφημένη ιρανική επιχείρηση ήταν κι εκείνη απολύτως ηθελημένη, με τα αργοκίνητα drones να διαστέλλουν τον χρόνο της επιχείρησης, κι έτσι η μορφή της επίθεσης υπερίσχυσε του περιεχομένου της, μάλιστα θα έλεγα πως η μορφή κατέστη ακριβώς το περιεχόμενο των κεφαλών των πυραύλων και των drones, σαν αντί για εκρηκτικά να μετέφεραν ένα μήνυμα με πολλές παραγράφους, όλες τους ευνοϊκές για την προβολή της ιρανικής ισχύος, που απώτερα συνιστά κεντρική στοχοθεσία της Τεχεράνης.
Στη συνέχεια των νυχτερινών ιρανικών εκτοξεύσεων, θα πρέπει να περιμένουμε ανακουφισμένες ρητορικές καταδίκες από τις ηγεσίες της Δύσης, και πιέσεις απ’ τις ΗΠΑ και άλλους διεθνείς παράγοντες προς το Ισραήλ να μην ανταποδώσει, ή ν’ ανταποδώσει όσο πιο μετριασμένα γίνεται, αφού πρακτικά δεν υπέστη ζημία ή βλάβη, προκειμένου να διαφυλαχθεί ένα ανώτερο αγαθό, η ειρήνη στη Μέση Ανατολή, δηλαδή ν’ αποφευχθεί μια επέκταση της σημερινής κρίσης της Γάζας σε αυριανό γενικευμένο πόλεμο της Μέσης Ανατολής, και μάλιστα τώρα κάτι τέτοιο θα συνέβαινε στα μάτια του Παγκόσμιου Νότου και πολλών Δυτικών κρατών με ευθύνη του Ισραήλ, διότι το Ιράν πονηρά διατράνωσε πως τώρα είμαστε πάτσι, το λήγω εδώ, και δεν έχω πρόθεση να το συνεχίσω—μα ποιόν πάει να ξεγελάσει;
Φυσικά πρόκειται για μια πονηράδα και κοροϊδία, διότι δεν μπορεί ο δράστης να αποφασίζει το πώς και πότε θα λήξει η διάπραξη του παραπτώματός του, και εάν θα υποστεί συνέπειες ή όχι. Απ’ την άλλη, νομίζω πως ο Νετανιάχου και οι κυβερνητικοί του εταίροι δεν θα γνώριζαν την έννοια του μέτρου ακόμα κι αν έπεφταν πάνω της με τα μούτρα. Όμως έχουν κι αυτοί όρια, αν όχι μέτρο.
Η πονηράδα του Ιράν έγκειται επίσης στο εξής: γνωρίζει πως καμία κυβέρνηση, ειδικά αυτή η ισραηλινή, δεν μπορεί να δεχθεί τέτοια επίθεση και να τη αφήσει αναπάντητη, χωρίς να ρισκάρει να πέσει.
Εδώ το Ιράν ακολουθεί και το πρόσφατο μοντέλο δράσης-αντίδρασης που είχε δοκιμάσει με το πτωχευμένο και εσωτερικά διχασμένο, εξασθενημένο, και περίπου ανυπόληπτο Πακιστάν, όταν αντήλλλαξαν πυραυλικά πλήγματα η μία χώρα στην επικράτεια της άλλης, δήθεν στοχεύοντας παραστρατιωτικές οργανώσεις η μία στο έδαφος της άλλης, κι έπειτα συμφώνησαν πως το θέμα ήταν λήξαν, ανταλλάσσοντας και πολύ ευφρόσυνες ανακοινώσεις πως είναι αδελφικοί λαοί και άλλες τέτοιες απιθανότητες που φανέρωναν πως οι Πακιστανοί δεν διαθέτουν σπονδυλική στήλη, οι δε Ιρανοί είχαν πέσει ανάσκελα και γελούσαν βροντερά με την κατάντια του Ισλαμαμπάντ.
Ξανά, δεν πάει έτσι. Αλλά το Ιράν αρέσκεται να δοκιμάζει τα όρια και την αποφασιστικότητα των αδύναμων γειτόνων του, του Ισραήλ, και της προεκλογικά αμφίθυμης Δύσης, φέρνοντάς τους όλους σε δύσκολη θέση διλημμάτων, να πρέπει μεν να διατηρήσουν το διεθνές τους κύρος, αλλά και να μην το παρατραβήξουν προκαλώντας μια γενικευμένη σύρραξη εάν αντιδράσουν χωρίς μέτρο. Τί είναι το μέτρο; Αυτή τη στιγμή στη Δύση ελλείπουν οι σοφές ηγεσίες που θα είχαν μια σαφή εικόνα, και περισσεύουν εκείνες που φοβούνται τη σκιά τους, παραδομένες είτε στη δημαγωγία, είτε στον λαϊκισμό, είτε στην ευθυνοφοβία και τον πόθο να φύγει η τετραετία από πάνω τους χωρίς περιπλοκές, το εγχειρίδιο για τη διαχείριση των οποίων με περηφάνια λένε πως ακόμα δεν διαθέτουν, μα το γράφουν επιτόπου τώρα, λες και είναι για καλό ή για δικαιολογία της ανεπάρκειάς τους.
Λίγο πριν τις 03:30 το πρωί ώρα Ελλάδας και Ισραήλ, ήρθε μια καταγέλαστα τυπική καταδίκη απ’ τον διαβόητο ισαποστάκια και Captain Slow, Γ.Γ. Αντόνιο Γκουτέρες του ΟΗΕ, που ζήτησε αυτοσυγκράτηση απ’ όλες τις πλευρές. Δεν το έκανε τις πολλές και μακρές ώρες όταν εκδηλωνόταν η επίθεση, αλλά πάνω από μια ώρα έπειτα απ’ την λήξη της επίθεσης. Αυτό έχει σημασία γιατί δεν αποπειράθηκε με ειλικρινή αγωνία να απαιτήσει απ’ το Ιράν να διακόψει την επίθεσή του, όταν ακόμα δεν γνωρίζαμε πόσο θα διαρκούσε, σαν σιωπηρά δηλαδή να την επέτρεπε ή σαδιστικά να την επικροτούσε, μέχρι να πάρει το Ισραήλ ένα μάθημα από τον νταή της γειτονιάς που μέσα στο 24ωρο που προηγήθηκε διέπραξε καί πειρατεία σε βάρος ενός πορτογαλικής σημαίας εμπορικού πλοίου. Όμως, ενώ δεν μίλησε τότε, ο Γκουτέρες αποπειράται τώρα ν’ αποτρέψει την αναμενόμενη και νομικά εύλογη ισραηλινή ανταπόδοση.
Την Κυριακή ή τη Δευτέρα περιμένουμε να συνεδριάσει το αδιέξοδο ΣΑ του ΟΗΕ, όπου δύο μόνιμα μέλη, η Κίνα και η Ρωσία είναι στενοί εταίροι του Ιράν, η μεν πρώτη δεν μοιράζεται συμφέροντα με το Ισραήλ, η δε δεύτερη το εχθρεύεται. Εντούτοις, η Κίνα δεν θα ωφελείτο να δει μια γενικευμένη αναστάτωση στη Μέση Ανατολή, απ’ την οποία προμηθεύεται το μεγαλύτερο μέρος των καυσίμων της. Δεν μας διαλανθάνει, όμως, πως τόσο για τη Ρωσία όσο καί για την Κίνα, κάθε ήττα του Ισραήλ ερμηνεύεται ως δυνάμει ήττα ή σοβαρό εμπόδιο για τις ΗΠΑ.
Στα ιρανικά οφέλη της επίθεσης ανήκει πως το καθεστώς των αγιατολάδων θα μπορεί να ισχυριστεί προς το εσωτερικό πως διέσωσε το κύρος και την αξιοπρέπεια της χώρας, εκδικούμενο για το πλήγμα στη Δαμασκό, ειδικά ισχυριζόμενο πως κατόρθωσε να πλήξει μια ισραηλινή βάση απ’ όπου εκτελέστηκε το πλήγμα στη Δαμασκό, κάτι που οι ισραηλινές αρχές επιβεβαιώνουν, μιλώντας, όμως, για ελάσσονες ζημιές. Έπειτα απ’ τις πρόσφατες διαμαρτυρίες για την υπόθεση της Μάσα Αμίνι, έχουμε την εντύπωση πως ο ιρανικός λαός αποστρέφεται τους αγιατολάδες, όμως η έκταση αυτού του φαινομένου αντίδρασης μένει να διαπιστωθεί, όπως και η ισχύς που οι αντικαθεστωτικοί θα ήσαν πρόθυμοι ή ικανοί να παράξουν, έως της ανατροπής του καθεστώτος.
Παράλληλα, εάν επικρατήσουν οι Δυτικές πιέσεις στην Κυβέρνηση Νετανιάχου, και δεν υπάρξει ισραηλινή ανταπόδοση, είτε πάλι υπάρξει αλλά σοβαρά μετριασμένη, παρά την εμφανέστατη εκδήλωση της ιρανικής απειλής που προμηνύει μελλοντική επανάληψη, τότε θα έχουν βλάψει περαιτέρω την ήδη εύθραυστη εικόνα του Ισραηλινού πρωθυπουργού, ως αδύναμου κι εξαρτημένου από εξωτερικούς συμμάχους και εταίρους που τον πίεσαν και τον απέτρεψαν. Η απομάκρυνση του odious Νετανιάχου απ’ την εξουσία θα είχε ελπιδοφόρο νόημα εάν υπήρχαν πολιτικές δυνάμεις εγγενώς πολύ διαφορετικής πολιτικής τοποθέτησης απ’ αυτήν που εκπροσωπεί ο ίδιος για να τον διαδεχθούν. Νομίζω πως ο διχασμός δεν θα έπαυε την επομένη της αντικατάστασής του, ίσως θα γνώριζε μιαν ανάπαυλα, όμως σύντομα θα έβγαινε και πάλι στην επιφάνεια.
Τρίτον, η Τεχεράνη θα έχει προβεί σε μιαν ανέξοδη επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, ατιμώρητη σε μια απολύτως εύθραυστη ζώνη, όπου τέτοιες επιδείξεις δεν επιτρέπεται να περνούν ατιμώρητες, διότι ο κόσμος παρακολουθεί είτε με νευρικότητα είτε με ικανοποίηση, τόσο διεθνώς όσο και στα στενά γεωγραφικά όρια της ζώνης.
Εάν επιτραπεί κάτι τέτοιο, το Ιράν θα έχει αποδείξει περίτρανα σε όλους, συμμάχους του, εταίρους του, ανταγωνιστές του, και εχθρούς του πως οι διακηρύξεις λογουχάρη των ΗΠΑ περί rules-based international order ήσαν εξαρχής μεγαλόστομες φανφάρες, που κανείς, ούτε η ίδια η Ουάσιγκτον δεν είναι πρόθυμη να υπερασπιστεί. Οι μεγάλες πράξεις αμφισβήτησης της τάξης, εάν αφεθούν χωρίς απάντηση, θα έχουν επιτύχει την διάλυση της τάξης.
Ιδού, οι Ιρανοί θα έχουν δοκιμάσει επιτυχώς τα όρια και την αποφασιστικότητα ενός γείτονα εξασθενημένου από ακραία τριετή εσωτερική έριδα και διχόνοια.
Τέταρτον, το Ιράν θα έχει υπογραμμίσει πως το τεράστιο πυραυλικό οπλοστάσιο που διαθέτει θα μπορούσε άνετα να χρησιμοποιηθεί στα σοβαρά αυτή τη φορά, εάν το Ισραήλ αποτολμούσε ν’ ανταποδώσει, κι αυτός δεν είναι ένας εκβιασμός που θ’ απειλούσε μονάχα το Ισραήλ, αλλά καί τις αμυντικά ανεπαρκείς αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου, η κόντρα του με τις οποίες δεν έχει τελειωμό. Η ιρανική επίθεση δύναται έτσι, με σχετικά μικρό κόστος, ν’ ανατρέψει την ούτως ή άλλως ασταθή αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μέση Ανατολή, που έχει τρωθεί απ’ την εποχή του Πολέμου του Κόλπου, του Πολέμου του Ιράκ, και της Αραβικής Άνοιξης, και θα το κατόρθωνε αυτό εάν οι ΗΠΑ, ο κύριος πάροχος ασφαλείας προς τις χώρες του Κόλπου, αποτύγχανε να διατρανώσει εμπράκτως πως παραμένει η Υπερδύναμη που δεν σηκώνει πολλά-πολλά και ανέξοδες αμφισβητήσεις.
Τα επόμενα 24ωρα θα είναι μια δοκιμασία ισχύος για τον Πρόεδρο Μπάιντεν, που απ’ την ντροπιαστική αποχώρηση απ’ την Καμπούλ κι εξής, όσο καί με τις πολλές του καταστροφικές χρονοτριβές στην παροχή συνδρομής προς την Ουκρανία, όταν στάγδην έφταναν τα αμυντικά πακέτα μήνες μετά τις προθεσμίες που θα μπορούσαν να είχαν φέρει το αποδοτικότερο αποτέλεσμα, κατηγορείται πειστικά στις ΗΠΑ ως αδύναμος, άβουλος, και ανεπαρκής. Ο Αμερικανός Πρόεδρος συνομίλησε τις πρώτες πρωινές ώρες με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ζητώντας του να μετριάσει την απάντηση του Ισραήλ, που αναμένεται άμεσα, μέσα στο επόμενο 48ωρο, και τελικά θ’ απευθύνει και διάγγελμα στον αμερικανικό λαό, που είχε προαναγγελθεί, στη συνέχεια ανακλήθηκε, και τέλος ανακοινώθηκε εκ νέου.
Τί θα συνέβαινε άραγε εάν Ισραήλ και ΗΠΑ αντιδρούσαν με αποφασιστικό τρόπο βομβαρδίζοντας το Ιράν στα σοβαρά; Θα το επέστρεφαν μέσα σε 12-36 ώρες πίσω στη δεκαετία του 1910. Τούτο, όμως, θα ήταν πολλαπλά προβληματικό, γιατί μια χώρα πολλών εκατομμυρίων κατοίκων θα βυθιζόταν σε δίνες εσωτερικές αστάθειας, θα είχαμε προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη, και από πίσω τους θ’ ακολουθούσαν άλλες δίνες αστάθειας και ροών απ’ την Κεντρική Ασία.
Με το φως της μέρας θα δούμε και θα μάθουμε την έκταση και τη σφοδρότητα της νυχτερινής επίθεσης, πόσα πυρομαχικά χρησιμοποιήθηκαν—μάθαμε για 400-500—πόσα κατερρίφθησαν, και πόσα βρήκαν στόχο ή κατέπεσαν σε αγρούς μακριά απ’ τους στόχους τους.
Το σοβαρό εδώ ήταν πως ένα επικίνδυνο και πολύ μαζικό προηγούμενο μόλις προστέθηκε στη μεσανατολική μας ιστορική εμπειρία: για πρώτη φορά το Ιράν στόχευσε το Ισραήλ απευθείας, όχι μέσω αντιπροσώπων του αλλά το ίδιο με δικές του δυνάμεις από δικό του έδαφος. Ένα δεύτερο προηγούμενο επίκειται, αν το Ισραήλ επιτεθεί απευθείας στο Ιράν, καθώς αναμένεται μέσα στις επόμενες 48 ώρες όπως είπα. Έστω κι αν ακολουθήσει μια ανάπαυλα μετά τα ισραηλινά αντίποινα, για να ξαναμπούν στο κουτί αυτά τα δύο προηγούμενα θα πρέπει ν’ ανατραπούν περισσότερα πράγματα απ’ όσα τα δύο αυτά δυσμενή προηγούμενα θα έχουν ανατρέψει, όταν άνοιξε μια νέα φάση στην ιρανο-ισραηλινή αντιπαράθεση προ ολίγων ωρών.
Στο Αμερικάνικο Κογκρέσο, εάν εξαιρέσουμε τους προοδευτικούς της “The Squad”, θα δούμε μια διακομματική σύμπνοια που θα σφυρηλατηθεί γύρω από τα δόγματα του Τζων Μπόλτον, πως ΗΠΑ, Ισραήλ, και οι Σουνίτες Άραβες του Κόλπου οφείλουν να ξεμπερδεύουν μια για πάντα με το Ιράν.
Συνάμα, παρέχεται στον Τζο Μπάιντεν η ευκαιρία να συγκροτήσει έναν διεθνή συνασπισμό κατά του Ιράν, και η συγκρότηση συνασπισμών είναι κάτι που αρέσει στον Αμερικανό πρόεδρο, το έχει ήδη εφαρμόσει απ’ την πρώτη μέρα της προεδρίας του. Στο δε Ισραήλ η θεωρία για το κεφάλι του χταποδιού θα καταστεί η επόμενη αναγκαία νόρμα, πως δηλαδή δεν επαρκεί να κόβεις τα πλοκάμια που σε ταλαιπωρούσαν μέχρι τώρα, αλλά θ’ απαιτηθεί να πλήξεις το κεφάλι του χταποδιού, δηλαδή το ίδιο το Ιράν. Η ζωντανή αυτή απειλή θα δούμε σε ποιόν βαθμό θα συμβάλλει στην άμβλυνση της διχόνοιας στο εσωτερικό της χώρας.
Θα ωφελούσε να θυμηθούμε πως το Ιράν βρίσκεται πολύ κοντά στην ανάπτυξη ενός πυρηνικού όπλου, ή τεσσάρων, εάν δεν έχει ήδη ολοκληρώσει τη διαδικασία, και να μην λησμονήσουμε την δέσμευση του Τζο Μπάιντεν πως δεν θα επιτρέψει ν’ αποκτήσει τέτοιο όπλο το Ιράν, με κάθε μέσο. Είναι μια διάσταση που θα συμβάλει στις αποφάσεις που θα ληφθούν, έπειτα απ’ την εξάντληση των διπλωματικών ανοιγμάτων της Ουάσιγκτον προς την Τεχεράνη να επανέλθουν αμφότερες στην JCPOA ή σε μια διάδοχη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Θεωρώ λιγότερο πιθανό να κινηθεί τώρα αμέσως η Χεζμπολάχ, συνεχίζοντας την ιρανική επίθεση: το Ιράν δεν θα τη θυσιάσει προτού απαντήσει το Ισραήλ. Στη συνέχεια, μετά τα ισραηλινά αντίποινα, τότε θα μπορούσαμε να δούμε μιαν εμπλοκή απ’ τον νότιο Λίβανο. Γι’ αυτό το Ισραήλ θα πρέπει να διερωτηθεί εάν θα ήταν χρησιμότερο να επιτεθεί πρώτα στη Χεζμπολάχ κι έπειτα στο Ιράν.
Αυτά για τώρα, και δεν αμφιβάλλω πως σε λίγες ώρες πολλά απ’ όσα έγραψα θα τα έχει ξεπεράσει η πραγματικότητα, είτε ανατρέποντάς τα, είτε προσθέτοντας εξελίξεις.